Сәбидің аударылып үйрену кезеңі: кезеңдері, кеңестері және жаттығулары.

2025-07-24 18:17 Пайдалы мақалалар

Кіріспе

Сәбидің ерте дамуы — қызықты әрі маңызды үдеріс. Бала меңгеретін алғашқы және маңызды дағдылардың бірі — аударылу. Бұл дағды кейінгі қозғалыстардың, мысалы, еңбектеу, отыру және жүрудің негізі болып табылады. Осы мақалада біз сәбидің қашан аударыла бастайтынын, педиатрия бұл туралы не айтатынын және ата-аналар осы үдерісте баланы қалай қолдай алатынын егжей-тегжейлі қарастырамыз.

Алғашқы аударылуды қашан күту керек?

Дамудың жеке қарқыны

Әр сәби — ерекше. Әдетте аударылу 2 мен 5 айдың аралығында орын алады. Алдымен сәби басын ұстауды үйренеді, кейін — бір қырына бұрылуды, ал одан соң — толықтай ішіне аударылуды меңгереді.

💡 Әдетте сәби алдымен арқасынан ішіне аударылуды үйренеді, кейін ғана керісінше. Бұл бұлшықет тонусының қалыптасуымен байланысты.

Неге аударылу дағдысы соншалықты маңызды?

Аударылу — бұл жай ғана қозғалыс емес.

Бұл — күрделі үйлестіру тапсырмасы, оған келесі мүшелер мен қабілеттер қатысады:

мойын мен арқа бұлшықеттері,
дененің бүйір бұлшықеттері,
қолдың ұсақ моторикасы,
көру үйлесімі (көз бен қимыл координациясы).

Бұл дағдыны меңгермесе, сәби басқа қозғалыс кезеңдерінде кешеуілдеуге ұшырауы мүмкін.

Кезектілік маңызды рөл атқарады.

Алдымен ішіне, содан кейін қайта арқасына.

Аударылу үдерісінде алдымен арқасынан ішіне бұрылуды меңгеру өте маңызды. Егер керісінше болса, сәби қажетті бұлшықеттерін нығайтпай тұрып, жай ғана «домалап» үйреніп кетуі мүмкін, бұл еңбектеу мен дене қалпын ұстау дағдыларына кедергі келтіреді.

Сәбиді аударылуға қалай ынталандыруға болады?

Ойын — табысқа жетудің кілті.

Сәбидің жанына ашық түсті ойыншық қойыңыз. Бұл оны ынталандырады:

басын бұруға,
қолымен созылуға,
бүйір бұлшықеттерін іске қосуға.

📌 Біз нәрестелерге арналған жүзу курсына жазылуға кеңес береміз — бұл тек қозғалыс дағдыларын дамытуға ғана емес, сонымен қатар ата-ана мен сәби арасындағы байланысты нығайтуға көмектеседі.

Бүйірімен көтеріп жүру

Бұл қарапайым, бірақ тиімді әдіс іштің бұлшықеттері мен вестибулярлық аппаратты белсендіреді. Күніне 10–15 минут жеткілікті — алғашқы оң нәтижелер байқала бастайды.

Көру және қолдар — маңызды көмекшілер.

Сәби әлемді көзімен және қолымен таниды. Оған көру өрісін қамтамасыз ету ғана емес, жанында жатқан заттарға, әсіресе бүйір жағындағыларға қол тигізуді ынталандыру да өте маңызды.

Тағы қалай көмектесуге болады?

Судағы жаттығулар

Ваннада жүзу немесе гидрореабилитация — бұл тек босаңсытатын ғана емес, сонымен қатар дамытушы жаттығу. Суда қозғалу оңайырақ, демек — жаңа моторлық дағдыны меңгеру де жеңіл болады.

Нәрестелерге арналған жүзу

Нәрестелерге арналған жүзу сабақтарында нұсқаушы сәбиге көмектеседі:

тепе-теңдікті дамытуға,
бұлшықеттерді нығайтуға,
тыныс алуды жақсартуға.

Балалар массажы

Тұрақты балалар массажы көмектеседі:

гипертонусты азайтуға,
аударылу кезінде жұмыс істейтін бұлшықеттерді белсендіруге,
жүйке жүйесін ынталандыруға.

Қашан алаңдауға себеп бар?

Даму кешеуілдеуінің белгілері

Егер:

сәби 6 айында аударылуға тырыспаса,
үнемі бір бүйірімен ғана жатса,
ойыншықтарға қол созбаса,

дәрігерге жүгініңіз.

Көмектесетін жаттығулар

Ішпен жату

Сәбиді ішіне жатқызып, ойыншықты жанына қойыңыз. Оған сол ойыншыққа қол созуға ынталандырыңыз.

Сүлгіні ораңыз

Оралған сүлгіні сәбидің бүйір жағына қойыңыз — бұл тірек рөлін атқарады. Бұл әдіс сәбиге денесін дұрыс қозғалтуды сезінуге көмектеседі.

Жиі қойылатын сұрақтар

Үдерісті жеделдетуге бола ма?

Тек табиғи әдістермен. Дамуды күштеп тездетудің қажеті жоқ — дағды қызығушылық пен ойын арқылы қалыптасуы маңызды.

Ал егер сәби тым ерте аударылып жатса ше?

Ерте аударылу (2 айға дейін) көбіне бұлшықет тонусының жоғары болуымен байланысты болуы мүмкін — мұндай жағдайда невропатологпен кеңескен жөн.