Сәбидің дамуы туралы сөз болғанда, ата-аналар жиі жаңа туғандағы бұлшықет тонусы ұғымымен танысады. Бұл не және бәрі дұрыс па екенін қалай түсінуге болады?
Бұлшықет тонусы дегеніміз не, қарапайым тілмен?
Бұлшықет тонусы — бұлшықеттердің табиғи кернеуі, ол дене қалпын ұстап тұруға және қозғалысқа көмектеседі. Нәрестелерде бұл ерекшеленеді: бұлшықеттер жеңіл кернеуде болады, бұл өмірдің алғашқы айларында қалыпты деп саналады.
Қалыпты бұлшықет тонусы: нәрестелердегі физиологиялық гипертонус
Көптеген жаңа туған сәбилерде физиологиялық гипертонус байқалады. Ол дегеніміз:
🕒 Әдетте мұндай тонус 3–4 айға дейін сақталады, содан кейін баланың жүйке жүйесі дамыған сайын біртіндеп жоғалады.
- қолдары мен аяқтары бүгілген және денеге жақын орналасқан;
- қолшақтары қысыңқы;
- оларды жазуға тырысқанда жеңіл қарсылық сезіледі.
🕒 Әдетте мұндай тонус 3–4 айға дейін сақталады, содан кейін баланың жүйке жүйесі дамыған сайын біртіндеп жоғалады.
Бұлшықет тонусы бұзылған кезде: симптомдар мен белгілер
Кейде тонус тым жоғары, төмен немесе асимметриялы болуы мүмкін. Бұл маманға қаралуға себеп болады.
1.Тонус жоғарылауы (гипертонус)
- қолдары мен аяқтары кернеулі;
- сәби арқасын доғаға айналдырады;
- аяқтарына тұрғанда балтырларына тұрады;
- ұйқысы тынышсыз, жиі жылайды.
2.Тонус төмендеуі (гипотонус)
- жіңішке, әлсіз қолдары мен аяқтары;
- қолшақтары үнемі ашық;
- басы дұрыс ұстамайды;
- қозғалыстары тым кең әрі әлсіз.
3.Тонус асимметриясы
Алаңдауға себеп бар, егер:
- дененің бір жағы көп кернеулі болса;
- сәби басын тек бір жаққа бұратын болса;
- аяқ-қолдың белсенділігінде айырмашылық байқалса.
Егер баланың тонусында ауытқулар байқалса не істеу керек?
🚼 Кішігірім күмән туындаса міндетті түрде қаралыңыз:
- педиатрға;
- балалар невропатологына.
Олар тексеру жүргізіп, қажет болған жағдайда тағайындайды:
⏱ Ерте анықтау мен түзету баланың моторлы және ақыл-ой дамуы үшін өте маңызды.
- балалар массажы;
- емдік дене шынықтыру (ЕДШ);
- қосымша зерттеулер (мысалы, УДЗ немесе ЭЭГ).
⏱ Ерте анықтау мен түзету баланың моторлы және ақыл-ой дамуы үшін өте маңызды.
💡 Қорытынды
Сәбиді бақылаңыз, алаңдамаңыз. Физиологиялық гипертонус — қалыпты құбылыс, ал кез келген шектен тыс жағдайлар ерекше назар аударуды қажет етеді. Қауіпсіздік үшін маманнан кеңес алған жөн.
